Katholieken en protestanten bidden samen voor een synodale Katholieke Kerk in Nederland

‘Vorig jaar was ik samen met een bus vol Nederlandse jongeren in Rome. Ze waren van allerlei kerkelijke gezindten en reisden naar het Vaticaan voor de internationale jongerenontmoeting van Taizé,’ vertelt Ramon Roks, toen pastoraal werkzaam binnen bisdom van ‘s-Hertogenbosch.

Het was aan de vooravond van de eerste sessie van de Vaticaanse bisschoppensynode over synodaliteit, zeg maar over de luisterhouding van de Kerk en de actieve medewerking van alle gelovigen.

Het meest iconische moment was toen de paus, samen met andere aanwezige protestantse en orthodoxe kerkleiders, de menigte op het Sint-Pietersplein zegende. ‘Ze stonden daar zo gezamenlijk, zonder dat er iemand bovenuit stak, hoewel de paus een belangrijke rol had. Dat was echt een belangrijk moment.’

‘We hebben iets in handen gekregen waar we mee verder moeten.’

Toen het einde van de kerkvernieuwingssynode - die in totaal drie jaar heeft geduurd - dit jaar in zicht kwam, ontstond dan ook het idee om ‘dat moment ook in Nederland te markeren’ met een oecumenisch Taizégebed. ‘Het synodaal proces is niet afgelopen, we hebben iets in handen gekregen waar we mee verder moeten’, zegt Roks. Daar is wel wat inspiratie voor nodig en vandaar dat er nu gebeden gaat worden.

Meer ervaring met synodaliteit

Marcel Sarot van de Katholieke Vereniging voor Oecumene is nauw betrokken bij de organisatie. De hoogleraar aan de katholieke theologische faculteit in Tilburg/Utrecht is blij dat vertegenwoordigers uit allerlei christelijke hoeken van Nederland naar de gebedsviering zullen komen.

‘De paus wil de Rooms-Katholieke Kerk meer synodaal maken. Niet alleen in Rome, maar ook hier.’ Hulpbisschop Ted Hoogeboom, die in Rome namens Nederland aan de synode deelnam, kon niet aanwezig zijn, maar stuurde een schriftelijke boodschap naar de ontmoeting.

‘Andere kerken hebben ook inspiratie te bieden.’

Synodaal zijn, dat is ‘samen naar Christus luisteren, samen naar de Geest luisteren’, zegt Sarot. ‘Volgens de paus hebben andere kerken meer ervaring met synodaliteit dan wij.

De Katholieke Kerk staat niet bekend als een synodale kerk, maar als een episcopale kerk met een top-down leiderschapsmodel. De paus denkt dat wij van andere kerken iets kunnen leren en nodigde hen uit mee te praten tijdens de synode.’

Een opmerkelijk moment

Echt nieuw is die gedachte trouwens niet, volgens Sarot. Ook tijdens het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) praatten vertegenwoordigers van andere kerken mee. Toch was het zegenmoment tijdens de Taizéviering op het Sint-Pietersplein ‘erg opmerkelijk’, vindt ook Sarot.

‘We denken nog na over wat het betekent. Het zegt iets over een veranderde opvatting van de Rooms-Katholieke Kerk over de verhouding tot andere kerken. Die wordt als meer gelijkwaardig gezien. En inderdaad hebben die ook iets van inspiratie te bieden aan katholieken.

Volgens het Tweede Vaticaans Concilie is oecumene een uitwisseling van gaven. Zij hebben elementen van waarheid bewaard die bij ons misschien iets veronachtzaamd zijn. Om die reden moeten wij ook naar hen luisteren.’

Een gezamenlijke bekering

Hij hoopt daarom op een grote mentaliteitsverandering aan alle kanten.

‘Want verschillende kerken, de Katholieke Kerk voorop, hebben nog weleens de neiging om zichzelf superieur te voelen aan andere kerken. We moeten ons realiseren dat anderen zich niet tot ons moeten bekeren, maar dat we ons samen tot Christen moeten bekeren.’

Tijdens de lunch voorafgaand aan de gebedsviering in de Sint-Cathrien zal er opnieuw een synodaal gesprek over de toekomst van de Nederlandse kerk georganiseerd worden, legt Roks uit. Hij werkt momenteel als projectmedewerker bij Luisterend Op Weg, een landelijke organisatie die het synodale luisteren wil aanzwengelen in Nederland.

Ook is er een koffiemoment na de viering. ‘Ik hoop dat mensen net als in Rome denken: ‘Hee, hier gebeurt iets. Op het gebied van oecumene, maar ook op het gebied van de synodaliteit.’ We kijken dankbaar terug, maar willen ook samen verder op weg gaan.’