"Religieus"

Het lijkt wel een triomf voor Rome met haar zeven sacramenten tegenover de twee van de Reformatie. Waarom alleen twee en niet zeven zoals bij Rome?

Is er dan werkelijk zo''n groot verschil in de sacramentsopvatting tussen Rome en Reformatie, tussen Rome en wat de Bijbel leert?

De verschillende sacramentsopvattingen bij Rome en Reformatie zijn inderdaad zeer diepgaand en zo wezenlijk verschillend dat het Bijbels onmogelijk is om deel te nemen aan de r.-k. sacramentsbediening!

Rome beschikt over Gods Genade

De R.-K. Kerk leert over zichzelf dat zij de alleenzaligmakende Kerk is. En dat zij aan haar leden de zaligheid schenkt, daar alleen zij de goddelijke genade kan meedelen door middel van de sacramenten. Wanneer u dit leest, dan denkt u misschien: ''Hoe eigenwijs toch is die R.-K. Kerk…'' En terecht! Want God wordt in zekere zin afhankelijk gesteld van de bemiddelende rol van de priester. Vergeving en verzoening worden afhankelijk gemaakt van menselijke medewerking.

In een boek van Prof. Thils ''Spiritualiteit van de Priester'' lees ik dat ''de priester het instrument is in Christus'' handen, opdat hij, zoals Christus, leven en overvloed schenke door de bediening van de sacramenten.''

O wat heeft dit Calvijn diep beroerd, zo diep dat hij in zijn ''Institutie'' een felle aanklacht heeft neergeschreven tegen deze ongeoorloofde aanmatiging van Rome: ''Zal een sterfelijk mens zich ooit durven aanmatigen wat geen schepsel, zelfs geen engel, geoorloofd is?''

Het is de taal van een man die maar al te goed wist wat Rome beoogde met haar Sacramentenleer.

Volgens Rome zijn sacramenten uiterlijke tekenen waardoor de genade wordt aangeduid èn gegeven. Het zijn werkzame tekenen, die niet slechts ''spreken'' van verlossing, maar ook verlossing ''geven''. Wat symbolisch wordt aangeduid, wordt ook werkelijk gegeven!

Sacramenten ''bevatten'' de Heere en Zijn genade en doordrenken de mens ermee, die deze wil ontvangen.

De sacramenten hebben dan ook kracht in zichzelf! De werkzaamheid van de sacramenten is niet afhankelijk van menselijke waardigheid of onwaardigheid. Zij wordt ook niet beïnvloed door de zondigheid van de bedienaar. Deze objectiviteit van de sacramentele werking wordt aangeduid met de formule: ''Ex opere operato'': dat wil zeggen: het sacrament werkt uit eigen kracht! Natuurlijk werkt het niet oeen ''magische'' wijze, zegRome.

Er wordt van degene die het sacrament ontvangt djuiste ''openheid'' voor het sacrament verwacht. Dat wil zeggen dat iemand die zonder berouw over zijn zonden een sacrament ontvangt, dit wel geldig toegediend kan krijgen, maar de genade die het inhoudt bereikt niet haar doel. Degene die het sacrament ontvangt moet meewerken aan de uitwerking van het sacrament door actief open te staan voor wat het sacrament beoogt. Deze actieve openheid ot medewerking wordt aangeduid met de formule: ''Ex opere operantis''.

''De sacramenten wekken niet alleen het geloof of versterken het, maar zij schenken ook de genade die zij aanduiden; zij zijn niet slechts wegen tot geloof, maar ook wegen tot genade, genademiddelen(Ds. 1605)

Uit de betekenis van de R.-K. sacramentsopvattin blijkt overduidelijk dat de sacramenten voor de gelovigen ''voor het heil noodzakelijk'' zijn. (Ds. 1604).

De Bijbel leert anders

Op grond van de Bijbel leren wij dat sacramenten zijn: ''heilige tekenen en zegelen, die God ingesteld heeft om ons door het gebruik daarvan de belofte van het Evangelie nog beter te doen verstaan en verzegelen'' (HC z.25).

Zo hebben de sacramenten geen kracht in zichzelf, maar ontlenen hun verzegelende kracht aan het Woord der belofte! Zij laten zien en bevestigen dat de Heere God, om het enige offer van Christus aan het Kruis volbracht, vergeving van zonden en eeuwig leven uit genade schenkt, door het geloof!

Calvijn leert dat sacramenten zijn ''getuigenissen van de genade Gods, zegelen van Zijn goedertierenheid jegens ons, die, doordat ze ons die goedgunstigheid verzegelen, ons geloof op die manier ondersteunen, voeden, versterken en vermeerderen''. (Inst.lV, 14,7). Hierin vinden we de grondgedachte van de Bijbel dat de mens het heil deelachtig wordt enkel en alleen door het geloof, en nooit door deelname aan één of ander sacramentele ceremonie!

Ons geloof wordt door de sacramenten gevoed en versterkt!

Hoe heel anders is de taal van Rome. Hoe grote plaats heeft Rome aan het sacrament toegekend! Zo''n grote plaats dat, naast de twee bijbelse sacramenten van Doop en Avondmaal, Rome er nog 5 andere heeft uitgedacht, waardoor de r.-k. mens van wieg tot graf wordt begeleid en wordt verzekerd van wat hij voor zijn zaligheid nodig heeft. Als een trouwe moeder begeleidt de kerk haar kinderen met de sacramenten.

Het concilie van Florence heeft in 1439 plechtig verklaard en vastgelegd, dat als enige sacramenten erkend dienden te worden: doopsel (doop), vormsel, eucharistie, biecht, ziekenzalving, priesterschap en huwelijk.

Rome heeft aan de tekenen zo''n grote plaats toegekend. dat de tekenen geen tekenen meer zijn, maar de plaats hebben ingenomen van het betekende! In plaats dat de sacramenten een versterking zijn van het geloof in de belofte van vergeving van zonden om Christus'' wil, zijn ze eerder een belem mering om te komen tot het geloof in Jezus Christus'' kruisoffer als de enige grond voor de zaligheid! De r.-k. gelovigen verwachten immers hun heil van de tekenen zelf!

Zo gaan miljoenen mensen mét hun sacramenten en met al hun verwachting ervan voor eeuwig verloren, ''want zonder geloof is het onmogelijk Gode te behagen'' (Hebr. 11:6).

Hoe diepgaand toch is het verschil in sacramentsopvatting tussen Rome en Reformatie.

Totaal verschillende visie op de mens

De wezenlijk verschillende sacramentsopvatting hangt ten nauwste samen met een totaal verschillende visie op de mens als zijnde het ''Beeld Gods''.

Wij geloven op grond van Gen. 1:26 dat het''Beeld Gods'' hoort tot het wezen van de oorspronkelijke mens. Dat wil zeggen dat de mens in zijn oorsprong, toen God hem geschapen heeft, goed, heilig en rechtvaardig is geschapen en daarom bestemd was om God, zijn Schepper, recht te kennen. Hem van harte lief te hebben en met Hem in de eeuwige zaligheid te leven om Hem te loven en te prijzen. (HC z.3).

Rome echter leert dat die gerechtigheid en heiligheid en rechtvaardigheid niet hoort tot het wezen van de mens, maar dat de mens om ''Beeld Gods'' te zijn, een bovennatuurlijke aanvulling nodig heeft, een toegevoegde gave (donum superadditum).

Volgens Rome kan de mens die bovennatuurlijke gave van gerechtigheid en heiligheid missen en toch een goed mens zijn. (Verkl.Catech.Potters, II, 27). Die bovennatuurlijke gaven zijn wel nodig om het recht op de hemel te verwerven.

Op grond van de Bijbel moeten wij deze mensbeschouwing van Rome ten stelligste verwerpen. Zo''n leer tast het wezen van de mens aan.

Zo''n leer doet afbreuk aan de door God gegeven bestemming van de mens. Wanneer aan de mens het beeld Gods. als een bijzondere weldaad Gods aan de menselijke natuur is toegevoegd, dan betekent dit dat de gaven die met het beeld Gods zijn gegeven, niet tot de oorspronkelijke natuur van de mens behoren. Dan is zijn diepste wezen door de zonde ook niet verdorven! Zo leert Rome het. Zijn natuur is dan ongeschonden gebleven en is alleen maar gewond.

Hij blijft mens, een goed mens, want hij heeft alleen maar datgene verloren wat aan zijn natuur was toegevoegd.

Uit het ''Herderlijk Schrijven'' van de generale synode der Ned.Herv. Kerk betreffende de R.-K. Kerk (1950), citeer ik:

''De r.-k. kerkleer legt er de nadruk op dat de mens, bij alle veranderingen die hij in het proces van schepping, val en verlossing doormaakt, toch steeds het mens-zijn bewaart. Zo diep kan hij niet vallen, of hij blijft toch altijd nog een mens, die met zekere onverwoestbare natuurlijke eigenschappen is toegerust, waarvan de vrije wil de voornaamste is. Wat hij voordien bezat (en in de verlossing terugkrijgt) is dan ook niet zijn menselijke natuur, maar zijn de bovennatuurlijke gaven, die God hem genadig er bij heeft geschonken, gaven waardoor de mens boven de grenzen van zijn natuur wordt uitgeheven om deel te krijgen aan de Goddelijke natuur''. (P. 14).

Aldus kan Rome leren dat de mens in zijn diepste wezen niet door de zonde is aangetast! ''Zonder al te grote optimisten te zijn, mogen wij toch beweren dat het diepste in de meeste mensen niet is lichtzinnigheid, traagheid en boosheid, doch de wil om goed te zijn en goed te handelen.'' De mens is zondaar

Hoe heel anders spreekt toch de Bijbel. De Bijbel spreekt niet over de mens als een kleine of gedeeltelijke zondaar, maar als een ''gehele'' zondaar. Niet als een zondaar die toch nog iets goeds in zich heeft, maar als een zondaar in wie totaal geen goed woont: ''dood door de misdaden en de zonden''. Hij is een ''lichaam des doods'' (Rom.7:24), onderworpen aan de wet der zonde! Paulus roept het uit: ''Want ik weet dat in mij geen goed woont. Ik ellendig mens. wie zal mij verlossen uit het lichaam dezes doods.''

Rome zegt: de sacramenten zullen dat wel doen, zij geven verlossing. Zij herstellen in u het Beeld Gods. Zo''n opvatting staat haaks op de Bijbel die leert dat de mens door de zonde in zijn diepste wezen radicaal is verdorven.

Daarom is het niet voldoende dat er iets van buiten wordt aangebracht! De mens, die door de zonde radicaal is verdorven, moet ook radicaal worden vernieuwd! En dit ge beurt niet door een uiterlijke ceremonie, maar door wedergeboorte, door Woord en Geest! Petrus spreekt daarover in zijn eerste brief: ''Gij die wedergeboren zijt, niet uit vergankelijk, maar uit onvergankelijk zaad, door het levende en eeuwigblijvende Woord Gods'' (1 Petr.1:23). Het is niet door de sacramentele kracht van de tekenen, maar alleen om de volmaakte gehoorzaamheid en genoegdoening van Christus dat een verloren zondaar gerechtvaardigd wordt!

Afbeelding van biglinker via Pixabay